In dwarsligger 256 een bundeling van vier middeleeuwse klassiekers: Karel ende Elegast, Reinaert de Vos, Beatrijs en De reis van Sint Brandaan, respectievelijk een ridderroman, dierenepos, Marialegende en reisverhaal.

Karel ende Elegast (± 1270)

Karel de Grote, koning der Franken, gaat op bevel van een engel ’s nachts uit stelen. In het bos loopt hij Elegast tegen het lijf, die hij kort geleden voor een gering vergrijp van zijn hof heeft verbannen. Samen breken ze in bij Karels zwager Eggeric van Eggermond en luisteren ze toevallig af dat Eggeric en een grote groep edelen Karel de volgende dag willen vermoorden. Karel beraamt daarop met zijn getrouwen een ingenieus plan, een plan waarin Elegast uiteindelijk de hoofdrol zal spelen.

Reinaert de Vos (13e eeuw)

Op een dag komen de dieren bij koning Nobel klagen over de streken die de sluwe vos Reinaert hen steeds maar levert. De koning beslist daarop dat Reinaert zich voor het hof zal moeten verantwoorden en stuurt achtereenvolgens Bruun de Beer en Tybeert de Kater op pad om hem naar de rechtbank te escorteren. Reinaert weet ze echter allebei op listige wijze om de tuin te leiden, waarna Grimbeert de Das hem uiteindelijk wel weet mee te krijgen naar de rechtszaal. Maar Reinaert zou Reinaert niet zijn als hij zich zomaar zou laten veroordelen…

Beatrijs (± 1300)

Beatrijs, een jonge non van adellijke afkomst, verlaat op een dag haar klooster om met een jeugdvriend de wijde wereld in te trekken. Samen leven ze zeven jaar lang in zonde en weelde, maar als het geld op is, verlaat hij haar. Beatrijs krijgt last van wroeging en keert heimelijk terug naar haar klooster. Daar komt ze erachter dat Maria, die ze al die tijd is blijven aanbidden, in haar plaats haar werk heeft verricht. Haar afwezigheid zou onopgemerkt zijn gebleven als ze niet de hele geschiedenis al had opgebiecht.

De reis van Sint Brandaan (± 1150)

Brandaan, abt van een Iers klooster, leest in een oud boek allerlei dingen die hij niet kan geloven. Geïrriteerd werpt hij het boek in het vuur, maar dan verschijnt een engel die hem opdraagt per schip een reis te ondernemen om de waarheid te achterhalen. Na bizarre ontmoetingen met o.a. de verrader Judas en een vis met een eiland op zijn rug, realiseert hij zich steeds meer dat Gods schepping moeilijk te doorgronden is. Aan het eind van zijn jarenlange reis vol avonturen draagt Brandaan zijn logboek op aan God, die hem vervolgens eervol laat sterven en aartsengel Michael om zijn ziel stuurt.

Aanvullende info

• Dwarsligger #256
• Opnieuw vertaald naar hedendaags Nederlands door Karel Eykman en Willem Wilmink
• Deze dwarsligger wordt ook wel aangeboden onder de titel Middeleeuwse klassiekers

Over de auteurs
Karel Eykman (Rotterdam, 1936) is een Nederlandse dichter, liedjesschrijver en schrijver van kinderboeken. Zijn handelsmerk is zijn ‘ongekuiste’ en toegankelijke taalgebruik.
Willem Wilmink (Enschede, 1936 – Enschede, 2003) was dichter, zanger en schrijver. Hij schreef o.a. voor cabaret en televisie en richt zich in zijn werk zowel op volwassenen als kinderen. Wilmink had een sterke band met Twente, zijn geboortestreek.